فرد کامل گرا، دارای برخی ویژگی های شخصیتی است که در ادامه به آنها پرداخته می شود. هر فرد با استفاده از این نشانه ها می تواند به شناخت خود و اطرافیانش در این حوزه بپردازد. شما میتوانید هر ویژگی را از یک تا صد درصد درنظر بگیرید. به این معنا که از یک تا شصت درصد را صفت کمال گرایی فرد درنظر بگیرید و از شصت درصد به بالا، آن اختلال را کامل گرایی عصبی (نوروتیک) به شمار آورید.
مطلب مرتبط: فرق کمال گرایی و کامل گرایی
ویژگی روان شناختی افراد کامل گرا
1. فرد کامل گرا شخصی عصبی است
فرد کامل گرا شخصی عصبی است که در ذهن خود تضادهای فراوانی دارد و همواره جنگ و ستیز بر وجودش حاکم است. در بیشتر اوقات، در ذهن این شخص سه اتفاق رخ می دهد. اول، جنگیدن؛ دوم، اثبات کردن خود و سوم، اصرار کردن عصبی
2. فرد کامل گرا از لحاظ شخصیتی دارای دو نوع «من» است
اول، خود واقعی که دارای محدودیت، امکانات و استعدادهایی ضعیف است و دوم، خود ایده آل و آرمانی. در این حالت، شخص در رؤیاها، آرزوها، خیال بافی ها و تصورات بلندپروازانه اش خود را دهها یا صدها برابر برتر می بیند؛ اما در واقع، فقط قسمت کوچکی از رؤیاها و تصورات او فرمی واقعی و عینی دارند و بیشتر حرف های او به دور از واقعیت اند.
3. فرد کامل گرا در ذهن خود خیال بافی و رؤیاپردازی می کند
در بیشتر مواقع، فرد کامل گرا در ذهن خود خیال بافی و رؤیاپردازی می کند و از برخورد اساسی و واقع بینانه با واقعیت می پرهیزد؛ زیرا این مقابله در دنیای ذهنی او درگیری و جنگ و ستیز عصبی به وجود می آورد. در نتیجه حتی اجازه نمی دهد که کسی درباره این موارد اظهارنظر یا انتقادی کند. اگر شخص کامل گرا در موضع قدرت باشد و کسی این کار را انجام دهد، بی شک وی تاوان های سنگینی خواهد پرداخت.
4. فرد کامل گرا در همه زمینه ها تصورات ذهنی مخصوص به خود را دارد
در زمینه تمامی موضوعات، فرد کامل گرا تصورات ذهنی مخصوص به خود را دارد؛ برای مثال، این فرد در ذهن خود درباره موضوعات سلامتی، زناشویی، ایجاد تفاهم، مقررات نظامی، اصول اخلاقی و ارتباطی و… صفات، ویژگیها یا خصایصی فانتزی می سازد. این ویژگی ها در عالم واقع صورت خارجی ندارند؛ اما او خود را دارای این ویژگی ها می داند؛ برای مثال، در ذهنش خود را عارفی بزرگ می پندارد و سعی می کند که از دیدگاه او سخن بگوید، رفتارهای او بوی افراط و تفریط و زیاده روی می دهند؛ به طوری که این حالت ها و ادا و اطوارها بسیار زننده و زشت جلوه می کنند.
سخن و رفتار خود واقعی او یک چیز است و ذهنش چیز دیگری برای مثال، شخصی را در نظر بگیرید که همیشه از عرفان و مولانا سخن می گوید، اما در ساده ترین رفتارهای فردی و اجتماعی اش درمانده است. در مسائل اخلاقی لنگ می زند و دیگران را مورد سوءاستفاده اخلاقی و مالی قرار می دهد. در حقیقت، این رفتارهای دوگانه و متضاد ناشی از خود واقعی فرد نیست؛ بلکه حیله، کلک و نیرنگی است که فرد به خودش میزند؛ زیرا می خواهد تضاد عصبی اش را خنثی کند و از سوی دیگر، اطرافیانش را فریب دهد و چهره ای ایده آل و صاحب کمالات از خویشتن بسازد.
5. رفتارهایی سرشار از تکبر
تصورات ایده آلیستی، رؤیایی و آرمانی باعث ساخته شدن شخصیت کاذب خودشیفته و نارسیسیسم در فرد می شوند. در نتیجه، رفتارهایی سرشار از تکبر، افاده و خودخواهی از خود بروز خواهد داد.
6. داشتن تصورات آرمانی
فرد کامل گرا به دلیل داشتن تصورات آرمانی، درونی متزلزل، ناپایدار و محتاج دارد که نیازمند پذیرش و تصویب دیگران است. در واقع، او دوست دارد به دلیل صفاتی که فاقد آنهاست مورد تعریف و تمجید قرار گیرد.
افراد کامل گرا از لحاظ شدت و ضعف کامل گرایی شان در دو شخصیت بروز می کنند. دسته اول، افراد نوروتیک و عصبی هستند که درصد کمی از تصورات، رؤیاها و خیال بافی هایشان واقعی است؛ اما در مجموع، بیشتر آنها ایده آلیستی و آرمانی هستند. دسته دوم، سایکوتیک ها هستند که بیشتر رؤیاها و خیال بافی هایشان فانتزی و به دور از واقعیت است.
7. فرد کامل گرا همیشه دوست دارد نفر اول باشد
فرد کامل گرا به صورت ناخودآگاه انتظارات زیادی از خود دارد و همیشه دوست دارد نفر اول باشد؛ یعنی، اصرار دارد همیشه بهترین، شیک ترین، زیباترین، پولدارترین، باهوش ترین، باکلاس ترین، خوش تیپ ترین، عارف ترین، اجتماعی ترین، خوش ارتباط ترین و بانفوذترین فرد باشد.
8. تصویر ذهنی بلندپروازانه
تصویر ذهنی فرد کامل گرا از خود بسیار بلندپروازانه است. به همین دلیل، او از نظر روانی به شدت به این تصویر وابسته است. در نتیجه، به تدریج دارای من والدی می شود که عقل کل، همه چیزدان، بی عیب و نقص و بدون ایراد است.
9. مقایسه همیشگی
فرد کامل گرا به طور ناخودآگاه همیشه در حال مقایسه خود واقعی و تصویر ذهنی خویش است. در این جدال، بیشک تصویر عالی او در زمینه زیبایی، هوش و ذکاوت، اخلاق، سخاوت، شجاعت، مهربانی و حتی ادبیات گفتاری با خود حقیقی اش فاصله دارد. از این رو، ناخودآگاه من والد سرزنشگر درونی اش فعال می شود و خود را به شدت ملامت کرده و تحقیر می نماید. این قبیل افراد از لحاظ درونی، افرادی خجالتی و کمرو هستند.
10. رفتارهای عصبی و احساسات غیرمتعارف
فرد کامل گرا با رفتارهای عصبی و بیان احساسات غیرمتعارف خود در پی آن است که شکاف میان من واقعی و تصویر ذهنی آرمانی اش را پر کند. به همین دلیل است که ما شاهد بیان افکار غليظ و متعصبانه، بیان احساسات تند و نامتعادل و بیان رفتارهای متضاد، دوسویه و عصبی در این افراد هستیم.
11. شکاف عمیق میان من واقعی و من آرمانی
بین افراد کمال گرا و کامل گرا تفاوت های اساسی وجود دارد. در واقع، در افراد کمال گرا، میان من واقعی و من آرمانی شان شکاف چندان عمیق و فاجعه آمیزی وجود ندارد؛ حتی اگر فاصله ای هم وجود داشته باشد، این افراد با برنامه ریزی دقیق و هدف گذاری جزئی و تقسیم بندی شده آن را پر می کنند. این قبیل اشخاص برای رسیدن به اهداف اقتصادی، اجتماعی، اخلاقی، معنوی، تحصیلی و…. خود برنامه ریزی می کنند و از هیچ تلاشی در این راه فروگذار نیستند. این تیپ افراد در ذهنشان با کسی نمی جنگند و در حال اثبات خود و اصرار برای پذیرفته شدن از جانب دیگران نیستند. آنها پشتکاری بالا دارند؛ اما خونسرد و منطقی عمل می کنند. در مقابل این دیدگاه، افراد کامل گرا قرار دارند؛ اگر این اشخاص به اهداف خود نرسند، درباره موقعیت درونی و بیرونی خود احساسی منفی و فاجعه آمیز خواهند داشت و به شدت احساس ناکامی و شکست می کنند. در اصل، فرد کامل گرا بیشتر درگیر رکود ذهنی است.
12. رفتارهایی خشک
افراد کامل گرا رفتارهایی خشک، انضباطی عصبی و بدون انعطاف دارند. اینان در ذهنشان برخی صفات عالی را می ستایند و در عین حال، تصور می کنند که خود صاحب آن کمالات هستند.
13. نخوت و خودنمایی
افراد کمال گرا، متواضع و مؤدباند؛ اما افراد کامل گرا پر از تکبر، نخوت و خودنمایی هستند.
14. خودشیفتگی افراطی
در درمان افراد کامل گرا، تصور خودشیفتگی افراطی مانعی جدی در روند درمان خواهد بود. این افراد گاه روان درمانگر را مورد تمسخر و تخطئه قرار می دهند یا او را به بازی می گیرند. بنابراین در ابتدا، درمانگر حرفه ای باید این تصور ذهنی خودشیفته را مورد کالبدشکافی و نقد قرار دهد و شخص را متوجه رفتارهای ناخودآگاه خود کند.
15. اعتماد به نفس کاذب
فرد کامل گرا بر اساس تصاویر برساخته ذهنی خود صفاتی خاص در ذهن دارد. از این رو، دارای اعتماد به نفس کاذب است و سخنان و بیان احساساتش سرشار از اغراق و گنده گویی است!؟
16. گرایش به تمایلات عصبی
افراد کامل گرا به جای ترسیم نقشه برنامه ریزی علمی و هدف گذاری جزئی، بیشتر به سوی تمایلات عصبی خود گرایش دارند.
17. افراد کامل گرا مجبور به جنگیدن هستند
افراد کامل گرا بنا به دستور نیازهای درونی خویش همواره مجبور به جنگیدن هستند؛ زیرا در درون، استقلال و آزادی ندارند.
18. موانع بسیار در ناخوآگاه
افراد کامل گرا در ناخودآگاه خویش موانع و ترمزهای زیادی دارند که هریک مانع آزادسازی انرژی معنوی آنها می شود.
19. از دست دادن انرژی روانی
به مرور زمان و با بروز عصبیت بیشتر، از لحاظ درونی، افراد کامل گرا دچار تجزیه شده و وحدت انرژی روانی آنها از میان می رود. در نتیجه، فقط با خیال پردازی، خود را به پیش می برند.
20. بدبینی
افراد کامل گرا دارای بدبینی خاصی هستند. از این رو، اطرافیان خود را دشمنانی می دانند که منتظر ضربه زدن به آنها و اهدافشان هستند. از سوی دیگر، وظایف این گونه افراد همیشه بر عهده دیگران است؛ دیگرانی که شاید همسر، پدر، مادر یا فردی از میان اقوام و دوستان باشند. فرد کامل گرا خود را با من ذهنی اش رودررو می کند و همواره با آن می جنگد. در نهایت هم به دلیل گرایشات کامل گرایانه اش سعی می کند خود را تمیزتر، پول دارتر، همسردوست تر، بهداشتی تر، خوش پوش تر و … نشان دهد.
21. افراد کامل گرا سرشار از تناقض و پارادوکس هستند
به دلیل درگیر بودن در میان دو صفت متضاد، در بیشتر موارد، رفتار افراد کامل گرا سرشار از تناقض و پارادوکس است؛ برای مثال، از یک سو نقش فرد ثروتمند، پول دار و سخاوتمند را بازی می کنند، اما از طرف دیگر در قضاوتها و انتخاب های خود تمایل به خساست دارند.
22. اهداف و آرزوهایی متضاد و مخالف
افراد کامل گرا دارای اهداف و آرزوهایی متضاد و مخالفاند؛ در نتیجه سرشار از انرژی پراکنده و استعدادهای هدررفته هستند. اهدافشان مبهم است و برای رهایی از سرگردانی، با تصویر ذهنی آرمانی شان احساس هویت می کنند. این افراد در روند درمان، از طرح دقیق، جزئی و زمان بندی شده اهداف خود عاجزند؛ حتی اگر بتوانند این کار را انجام دهند، همچنان سرشار از آغازهای ناتمام اند.
23. مخفی کاری
افراد کامل گرا با انجام دادن رفتارهای خاص خود در پی لاپوشانی و مخفی کردن رفتارها و تضادهای عصبی خویش اند؛ برای مثال، فرد به نظافت، نظم و ظاهر خود بیش از اندازه توجه نشان میدهد. این امر در ظاهر دارای پیام اجتماعی خوبی است که مورد تحسین دیگران قرار می گیرد؛ اما در لایه روان شناختی این رفتار منظم، هدف پنهان کردن حالات و احساسات عصبی فرد نهفته است. در واقع، این اشخاص دارای احساساتی دوسویه هستند.
24. سوء استفاده از عناوین
افراد کامل گرا، عناوین زیبایی همچون سلامتی، زیبایی، ثروتمند بودن، تربیت درست فرزند، زناشویی موفق و ارتباط سالم را تصاحب کرده و معنای آنها را به نفع خود عوض می کنند.
25. انکار تمایلات عصبی
افراد کامل گرا تمایلات عصبی خود را به شدت انکار می کنند و دارای آرامش سطحی هستند.
26. جاه طلبی
افراد کامل گرا اشخاصی جاه طلب اند که در پی کسب قدرت و ثروت هستند. آنها از درون، خشن و بی رحماند و تمامی موانع سر راه خود را از بین می برند. در عین حال، از لحاظ جنبه عاطفی، بسیار سطحی و کم عمق هستند.
27. عدم تحمل هر گونه انتقاد
افراد کامل گرا به دلیل ایده آلیست پنداری شدیدشان بسیار متزلزل اند و با انتقادی کوچک به شدت به هم ریخته و عصبی می شوند.
28. تنفر از افراد برتر از خود
افراد کامل گرا از اشخاص برتر از خود (از هر لحاظ) بسیار متنفر هستند. آنان را تحقیر و سرزنش می کنند، کارهایشان را بی ارزش می شمارند و در ذهن دیگران تردید ایجاد می کنند.
29. فاصله گرفتن از خود واقعی
به مرور زمان، افراد کامل گرا از خود واقعیشان فاصله می گیرند، دیگران را نمی شناسند و حتی در قبال علایق و احساسات خود غریبه هستند. آنها نمی دانند که از زندگی چه می خواهند و به دنبال چه هستند. نمی دانند که چه کاری آنها را راضی می کند تا آن را انجام دهند. شاید در آغاز، با تصویرهای آرمانی بتوانند کمی خود را آرام کنند، اما سرانجام ضربات خطرناک تری به خود می زنند.
30. استبداد
به تدریج، این بایدها و نبایدهای عصبی در درون افراد کامل گرا به شخصی مستبد تبدیل می شوند که به آنها فرمان می دهند. پس از چندی نیز، این باید و نبایدها به حاکم مطلق درونی آنها بدل خواهند شد. در این بین، خود واقعی آن ها گاه با والد مستبد درونی هماهنگ شده و گاه هم از آن سرپیچی می کند.
31. اشتباه های پی در پی
افراد کامل گرا پی در پی اشتباه می کنند؛ اما از اشتباهاتشان پند نمی گیرند.
این موارد، نشانه هایی از افراد کامل گرای عصبی (نوروتیک) است. با استفاده از آنها، شما می توانید مشکلات خود و گاه دیگران را شناسایی کنید و حداقل برای درمان خود قدمی بردارید.
