در این مطلب به شناخت مشکلات پزشکی شایع در یائسگی، لزوم مراجعه سالیانه به متخصص زنان و تشخیص بهنگام بیماری پرداخته شده است. همچنین به آزمایش های اولیه ای اشاره شده که به پزشکان در تشخیص بیماری ها و سایر مشکلات در مراحل اولیه، که درمان راحت تر است، کمک می کند. تشخیص بهنگام در درمان موفقیت آمیز تقریبا تمام بیماری های زنان یائسه نقش اصلی دارد. با اجتناب از انجام آزمایش ها نمی توان از بیماری های مرتبط جلوگیری کرد، بنابراین خانم ها باید به طور منظم به پزشکان خود مراجعه و طبق دستور آنها عمل کنند.
آزمایش لگن و پاپ اسمیر
هیچ خانمی دوست ندارد هر سال نواحی خصوصی خود را در معرض آزمایش قرار دهد. اما این آزمایش ها از مشکلات جدی جلوگیری می کند. خانم ها باید هر سال توسط متخصص زنان مورد آزمایش قرار گیرند. پزشک اندام های زنانه شامل سینه ها، بافت واژن، دهانه ی رحم و رحم را معاینه می کند. متخصص زنان همچنین آزمایش پاپ اسمیر را هر سال برای بررسی سرطان رحم انجام می دهد.
اگر خانمی هیسترکتومی (عمل جراحی برداشتن رحم) انجام داده است، باید آزمایش لگن و پاپ اسمیر برای بررسی مسائل پزشکی غیرسرطانی را تا سه سال، سالی یک بار، و سپس پاپ اسمیر را هر سه سال یک بار انجام دهد. اما باید آزمایش لگن و سینه را سالی یک بار انجام دهد.
کولونوسکوپی
سرطان روده، سرطانی است که خیلی آرام پیشرفت می کند و به راحتی قابل درمان است. اما سومین عامل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان بین زنان آمریکایی است و دلیل آن این است که هیچ کس این آزمایش را دوست ندارد. زنان تا زمان مشاهده ی علایم، موضوع را با هیچ کس در میان نمی گذارند. و مشکل اینجاست که بیماران اغلب قبل از اینکه بیماری به مراحل پیشرفته برسد – زمانی که درمان موفقیت آمیز بسیار دشوارتر است – هیچ علایمی ندارند.
پزشک با انجام کولونوسکوپی پولیپ های پیش سرطانی (که جامعه ی پزشکی آنها را پولیپ های آدنوماتوس می نامد) را قبل از سرطانی شدن می یابد و برمی دارد. فرد باید شب قبل از انجام کولونوسکوپی مقدار زیادی مایعات بنوشد تا رودهاش تمیز شود. پزشک به فرد مسکن خفیفی میدهد و پس از تأثیر آن، لوله ی نرمی را وارد کولون (روده ی بزرگ می کند تا دیواره های روده را برای یافتن پولیپ یا سایر بافتهای ناسالم مشاهده کند. اگر پولیپی بیابد، آن را برمی دارد و به آزمایشگاه می فرستد تا مورد بررسی قرار گیرد. بررسی آزمایشگاهی نشان می دهد که پولیپ خوش خیم یا سرطانی است.
برای کاهش خطر سرطان روده تا یک سوم، کولونوسکوپی باید به طور منظم انجام شود. افراد بالای 50 سال، باید کولونوسکوپی را هر پنج سال یک بار و اگر پولیپ یا سابقه ی خانوادگی سرطان روده یا پولیپ دارند با فاصله ی زمانی کمتر انجام دهند.
سنجش تراکم استخوان
اگر فردی عوامل خطر پوکی استخوان دارد (مثلا سابقه ی بی اشتهایی دارد یا بسیاری از افراد خانواده اش مشکل تراکم استخوان دارند)، پزشک سنجش تراکم استخوان اولیه را حدودا در 40 سالگی توصیه می کند. نتایج این سنجش مبنای مقایسه ی سنجش های بعدی است. اگر در این آزمایش با آزمایش های بعدی نشانه های کاهش تراکم استخوان مشهود بود، فرد باید سنجش تراکم استخوان را هر دو سال یک بار انجام دهد.
اگر خانم بالای 40 سال تاکنون سنجش تراکم استخوان را انجام نداده و عوامل خطر خاصی ندارد، باید از پزشک خود در مورد نیاز به انجام تراکم استخوان و در صورت لزوم، زمان آن سؤال کند.
ماموگرافی
تشخیص بهنگام عامل اصلی کاهش سرطان سینه است، بنابراین زنان باید انجام ماموگرافی سالانه را از 40 سالگی شروع کنند و آزمایش مبنا را در 35 سالگی انجام دهند. اگر مادر یا خواهر خانمی سابقه ی سرطان سینه داشته باشد، باید اولین ماموگرافی را زودتر، در سن 30 سالگی، انجام دهد.
انجمن سرطان امریکا انجام ماموگرافی را بعد از 40 سالگی هر سال یا دو سال یک بار و بعد از 50 سالگی هر سال توصیه می کند. توصیه ی نویسندگان کتاب حاضر انجام ماموگرافی سالیانه است.
آزمایش کلسترول
در سنجش کلسترول، کلسترول کل، کلسترول بد (LDL) و کلسترول خوب (HDL)، و تری گلیسرید (نوع دیگری از چربی موجود در خون) بررسی و نسبت کلسترول محاسبه می شود. این آزمایش ساده ی خون باید هر پنج سال یک بار انجام شود. برای انجام این آزمایش فرد باید ناشتا باشد، 12 ساعت قبل از آزمایش چیزی نخورد یا نیاشامد. اگر پزشک مشکلی در سطح کلسترول یا تری گلیسرید شناسایی کرد یا اگر فرد سابقه ی فشار خون بالا، مشکلات تیروئید دارد یا چاق است، باید با فواصل زمانی کمتر به پزشک مراجعه کند. افراد دیابتی باید آزمایش کامل سنجش کلسترول را سالی یک بار انجام دهند.
آزمایش قند خون
دیابت منجر به بیماری قلبی می شود، بنابراین بهتر است این مشکل بهنگام تشخیص داده شود. انجام آزمایش قند خون (گلوکز) باید از ۲۰ سالگی شروع و هر سه تا پنج سال یک بار تکرار شود. در صورت وجود مشکل فاصله ی انجام آزمایش ها باید کمتر باشد. آزمایش قند خون، آزمایش ساده ای است که باید به صورت ناشتا انجام شود. برای آزمایش دیابت، قند موجود در ادرار مورد بررسی قرار می گیرد.
آزمایش تیروئید
علایم مشکلات تیروئیدی کاملا شبیه علایم یائسگی است. اولین آزمایش تیروئید باید در سن ۳۵ سالگی انجام شود. در این آزمایش سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) و پادتن های تیروئید اندازه گیری می شود.
آزمایش هورمون تخمدان
روش استاندارد تجویز هورمون درمانی، روش آزمون و خطاست «روش آزمودن رژیم درمانی خاص و مطرح کردن احساس خود با پزشک». واکنش افراد به داروهای هورمونی متفاوت است، بنابراین میزان هورمون در دارو به اندازه ای نیست که وارد جریان خون شود. مثلا، ممکن است یک نوع استروژن تأثیر متفاوتی روی دو زن داشته باشد. و شاید بدن یک فرد واکنش بهتری به برخی انواع استروژن نشان دهد. عامل اصلی «تأثیر» داروهای هورمونی، میزان استرادیولی، نوع فعال استروژن، است که بدن در واکنش به دریافت استروژن تولید می کند. تنها روش دقیق برای اندازه گیری میزان استرادیول آزمایش خون و سنجش سطح هورمون است. (آزمایش بزاق را نیز میتوان انجام داد، اما دقت کمتری دارد.)
به همین دلیل، بیشتر پزشکان از فرمول های استاندارد برای تجویز میزان مصرف داروهای هورمونی و روش آزمون و خطا استفاده می کنند تا مطمئن شوند فرد احساس بهتری دارد. گزینه ی دیگر، آزمایش هورمون است که مشخص می کند فرد یائسه شده یا چقدر تا یائسگی فاصله دارد. اما بسیاری از پزشکان آن را توصیه نمی کنند. سطح استرادیول کمتر از 90 pg/ml منجر به گرگرفتگی، اختلال خواب، تغییر خلق و سایر علایم آزاردهنده ی پیش از یائسگی می شود. اگر سطح استرادیول به 20 یا pg/ml 30 نزدیک باشد، فرد قطع یائسه شده است.
آزمایش هورمون تخمدان، آزمایش کاملی نیست. مثلا، سطح استرادیول طی سیکل قاعدگی تا حدودی نوسان دارد. ثانیا پیش از یائسگی، سیکل ها مانند قبل قابل اطمینان نیست، بنابراین تعیین موقعیت فرد از نظریائسگی دشوار است. برای تعیین یائسگی، تجربه ی علایم درست مانند آزمایش خون عمل می کند.
تست ورزش
این آزمایش روش پزشکی مجاز و الکتروکاردیوگرام (EKG) است که توسط یک تکنسین هنگام کار با تردمیل انجام می شود. ممکن است فرد الکتروکاردیوگرام را قبلا برای بیمهی عمریا بخشی از معاینه ی سالیانه ی خود انجام داده باشد. هدف از این آزمایش میزان واکنش قلب به فشار ناشی از ورزش است. اگر فردا چاق باشد، فشار خون بالا داشته باشد، یا پس از اندکی تلاش درد قفسه ی سینه یا تنگی نفس داشته باشد، احتمالا پزشک تست ورزش را تجویز می کند. این آزمایش برای بررسی وضعیت قلب قبل از آغاز یک برنامه ی ورزشی جدید نیز تجویز می شود.
این آزمایش ساده است. یک تکنسین چند سیم برق را به قفسه ی سینهی فرد وصل می کند، تا فعالیت الکتریکی قلب وی را ثبت کند. اطلاعات به دست آمده از این آزمایش نشان می دهد آیا قلب اکسیژن کافی دریافت می کند یا آسیب دیده است. برای اعمال فشار به قلب، فرد باید در حالی که به الکتروکاردیوگرام وصل است روی تردمیل خاصی راه برود.
