سوزاک (به انگلیسی: Gonorrhea)، یک بیماری میکروبی است. سوزاک از طریق جنسی منتقل می شود و می تواند رحم، مجرای ادرار، روده راست، مقعد و حلق را آلوده کند. علایم و نشانه ها نشانه های بیماری سوزاک ممکن است در هر زمانی بین 1 تا 14 روز پس از ابتلا به بیماری دیده شوند. اما ممکن است کسی به این بیماری مبتلا باشد ولی هیچ نشانه ای هم بروز ندهد. در صورت ابتلا به این بیماری، مردان بیشتر از زنان علایم و نشانه های آن را بروز می دهند.
علایم سوزاک در زنان
علایم و نشانه های سوزاک در زنان عبارتند از:
- تغییر در ترشحات مهبلی، این تغییر می تواند به صورت افزایش میزان ترشحات، تغییر رنگ آن به زردی یا سبزی، و بودار شدن آن باشد.
- احساس درد یا سوزش به هنگام ادرار
- عفونت و یا ترشح از مقعد
- علایم سوزاک در مردان
علایم و نشانه های سوزاک در مردان عبارتند از:
- ترشح یک مایع زردرنگ یا سفید رنگ از آلت تناسلی
- احساس درد یا سوزش به هنگام ادرار
- عفونت و یا ترشح از مقعد
- تورم بیضه ها و غده های پروستات
سوزاک چگونه منتقل می شود؟
سوزاک از طریق رابطه جنسی دخولی (یعنی رابطه ای که در آن آلت تناسلی وارد مهبل، مقعد یا دهان بشود) منتقل می شود. همچنین گاهی هم از طریق لیسیدن (هنگامی که کسی با استفاده از دهان و زبان خود آلت تناسلی شریک جنسی خود را تحریک می کند) وارد کردن انگشت در مهبل، مقعد یا دهان کسی که قبلا سوزاک گرفته و سپس وارد کردن انگشت نشسته و آلوده در این نواحی از بدن خود.
آزمایش های لازم برای تشخیص سوزاک
نواحی تناسلی توسط یک پزشک یا پرستار بررسی می شوند. با استفاده از یک سنبه اسفنجی یا پنبه ای، از هر جایی که احتمال آلودگی دارد، نمونه ای برداشته می شود؛ مثلا رحم، مجرای ادرار، مقعد و حلق. برای زنان معمولا یک معاینه ی درون لگنی هم تجویز می شود.
ممکن است که نمونه ای هم از ادرار گرفته شود.
هیچ یک از این آزمایش ها دردناک نیستند، اما به هر حال گاهی اوقات و در بعضی موارد، تا حدودی ناراحت کننده هستند. اگر رابطه جنسی مقعدی داشته اید، حتما باید به پزشک خود اطلاع دهید تا نمونه ای هم از مقعد (Rectum) شما برداشته شود. اگر رابطه جنسی دهانی هم داشته اید حتما پزشک خود را مطلع کنید.
روش های تشخیص و درمان سوزاک
نمونه هایی که در مرحله آزمایش برداشته شده اند، زیر میکروسکوپ بررسی می شوند تا آلودگی آنها به سوزاک معلوم شود. در بعضی از درمانگاه ها نتیجه ی کار بلافاصله معلوم می شود. نمونه ی دوم به آزمایشگاه مجهزی ارسال می شود که نتیجه آن معمولا پس از یک هفته معلوم می شود. درمان سوزاک آسان و اساسی است. برای درمان سوزاک، آنتی بیوتیک تجویز می شود؛ به صورت قرص، شربت، یا آمپول تزریقی.
اگر نسبت به آنتی بیوتیک ها حساسیت دارید، یا احتمال می دهید که حامله باشید، حتما باید به پزشک خود اطلاع دهید. فراموش نکیند که دوره درمان باید کامل باشد؛ یعنی داروهای تجویز شده را تا آخر مصرف کنید.
اگر نتیجه آزمایش مثبت بود و به شما اطلاع دادند که سوزاک گرفته اید، ممکن است از شما بخواهند که با مشاور بهداشتی در این زمینه صحبت کنید تا در مورد این بیماری توضیحاتی به شما بدهد. این مشاور بهداشتی ممکن است در مورد شریک یا شرکای جنسی شما هم سؤال هایی بپرسد: راه درست این است که تمام اطلاعات را در اختیار این مشاور قرار بدهید، چراکه احتمالا شرکای جنسی شما نیز نیاز به درمان دارند!
یادتان باشد تا زمانی جواب آزمایش را دریافت نکرده اید، و هنوز نمی دانید که سوزاک گرفته اید یا نه، به هیچ وجه نباید با کسی رابطه ای جنسی دخولی داشته باشید. اگر فعالیت جنسی برایتان خیلی مهم است، حتما از پزشک یا مشاور بهداشتی خود بپرسید که کدام نوع از روابط جنسی، برای شما بی خطر هستند؛ یا حتما از کاندوم استفاده کنید.
پیگیری و اقدامات لازم بعد از تشخیص سوزاک
به محض این که تمام داروهای خود را مصرف نموده و دورهی درمان را کامل کردید، حتما باید سری به مرکز درمانی بزنید تا از وضعیت درمان شما اطلاع حاصل شده با آزمایش دوباره انجام شود. بعضی از انواع سوزاک نسبت به بعضی از آنتی بیوتیک ها مقاوم هستند؛ بویژه اگر در خارج از کشور به این بیماری مبتلا شده باشید. آزمایش دوم برای این انجام می شود که از برطرف شدن بیماری اطمینان حاصل شود. اگر هنوز بیماری شما رفع نشده باشد، آنتی بیوتیک دیگری تجویز خواهد شد.
عوارض و عواقب سوزاک
عوارض و عواقب سوزاک برای زنان
اگر سوزاک را بدون درمان به حال خود رها کنید، ممکن است به بیماری التهاب لگن (یا PID) منجر شود. این بیماری عبارت است از تورم و التهاب لوله های تخمدان که می تواند باعث بروز تب، درد زیر شکم و کمردرد شود. بیماری PID ممکن است باعث نازایی زن یا حاملگی خارج از رحم شود.
ابتلا به سوزاک در بارداری
اگر حامله هستید و سوزاک هم دارید، ممکن است بیماری شما به جنین داخل شکم تان هم سرایت کرده باشد و نوزادی که سرانجام به دنیا می آورید، آلوده به سوزاک باشد. حتا ممکن است چشم نوزادی که به دنیا می آورید، به عفونت سوزاک آلوده شده باشد. این عارضه، باید هرچه سریع تر با آنتی بیوتیک ها درمان شود، چرا که ممکن است به کوری نوزاد منجر شود. اما در هر حال بهتر است پیش از این که بچه ی خود را به دنیا بیاورید، بیماری خود را درمان کنید.
عوارض و عواقب سوزاک برای مردان
سوزاک می تواند به تورم و آماس بيضه ها و غده پروستات در مردان منجر شود؛ چیزی که می تواند بسیار دردآور هم باشد. این بیماری اگر درمان نشود، ممکن است به تنگ شدن مجرای ادراریا ایجاد دمل هایی در آن بیانجامد. سوزاک، یک بار که با موفقیت درمان شد، دیگر باز نخواهد گشت مگر این که باز هم به میکروب آن آلوده شوید. یادتان باشد که پس از درمان سوزاک، استفاده از کاندوم در هنگام برقراری رابطه ی جنسی، می تواند خطر انتقال و ابتلا به این بیماری یا سایر بیماری های آمیزشی را تا حد زیادی کاهش دهد.
