سبوس برنج از فرآورده‌های جانبی کارخانجات برنج‌کوبی است که حدود 10 درصد وزنی هر دانه شلتوک را شامل میشود و حاوی 15 تا 25 درصد روغن است.
اثرات دارویی روغن سبوس برنج
روغن سبوس برنج به دلیل اثرات دارویی مثبت، از جمله کاهش کلسترول و چربی خون، غذای سلامت و روغن قلب نامیده میشود. مصرف روغن سبوس از تجمع پلاکت‌ها در خون و در نتیجه امراض قلبی – عروقی جلوگیری میکند. روغن سبوس برنج دارای نزدیک ترین ترکیب چربیهای توصیه شده توسط مجمع قلب آمریکا می‌باشد.
کاربردها و مصارف روغن سبوس برنج
این روغن برای سالاد، پخت و پز و سرخ کردن بسیار مناسب است. نقطه دود روغن سبوس برنج بالاست و از تجزیه اسیدهای چرب در دمای بالا جلوگیری میکند. گرانروی آن نیز بالا بوده و موقع سرخ کردن روغن کمتری جذب مواد غذایی میشود. همچنین مزه غذاها را بهبود می‌بخشد و سبب کاهش کلسترول میشود.
آیا مصرف روغن سبوس برنج برای کودکان مجاز است؟
روغن سبوس برنج حساسیت‌زایی بسیار کمی دارد و برای تغذیه کودکان مفید است. دوام آن نیز زیاد است به راحتی فاسد نمی‌شود. مصرف دو قاشق غذاخوری از این روغن در طول روز (به شرطی که مصرف سایر روغن‌ها و چربی‌ها محدود شود) میزان کلسترول را در بزرگسالان کاهش می‌دهد.
اثر کاهش کلسترول در روغن سبوس برنج
اثر کاهش کلسترول در روغن سبوس برنج بیشتر از روغن زیتون است ویتامین E و اوریزانول از آنتی اکسیدان‌های موجود در سبوس برنج می‌باشند. این آنتی اکسیدان‌ها در طولانی مدت پایداری اکسیداسیون (اکسیداسیون واکنش اسیدهای چرب موجود در روغن با اکسیژن هوا باعث طعم تندی به نام اکسیداسیون میشود) را در دو دمای بالا و پایین حفظ می‌کنند و باعث ماندگاری بیشتر غذاهای پخته شده می‌شوند. این آنتی اکسیدان‌ها همچنین به کاهش کلسترول خون کمک بسزایی می‌کنند.
از آنجایی که روغن سبوس برنج نقطه دود بالاتری نسبت به سایر روغن های گیاهی دارد 245 تا 257 درجه سانتی‌گراد و استفاده از آن در مصارف پخت و پز راحت است.
شرایط نگهداری از روغن سبوس برنج
روغن سبوس برنج به دلیل داشتن مقدار نسبتا بالای اسید لینولئیک (نوعی اسید چرب با دو پیوند دوگانه) نباید به مدت طولانی تحت حرارت بالا قرار گیرد و یا در آشپزخانه و فروشگاه در مجاورت نور و حرارت باشد، زیرا طعم آن برمی گردد و بعضی از خواص ارزشمند خود را از دست می‌دهد.
روغن تصفیه شده سبوس برنج
روغن تصفیه شده سبوس برنج با رنگ روشن و طعم مطلوب، روغن مناسبی برای تهیه سس مایونز و مارگارین و مصرف در سالادهاست و تحت شرایط خاص، روغن مطلوبی برای سرخ کردن نیز می‌باشد.
همچنین به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی که تغذیه کننده پوست، ضدپیری و ضد چروک هستند، می توان از آن در تهیه انواع کرم های ضد آفتاب و لوازم آرایشی استفاده های فراوانی کرد.
روغن سبوس برنج به رنگ زرد طلایی است و به سختی رنگ سفید و روشن پیدا میکند و از مشخصات آن، این است که تا حرارت 160 درجه سانتی‌گراد فاسد نمی‌شود. این روغن حاوی ویتامین‌های E و B است که باعث تقویت موی سر میشود و رطوبت پوست و مو را حفظ میکند.
روغن سبوس برنج همچنین حاوی مواد ضد اکسیدان مانند توکوفرول 2 می‌باشد. در ژاپن، مدت‌ها از سبوس برنج در موارد آرایشی و بهداشتی استفاده میشد؛ زیرا رطوبت را در خود حفظ و پوست را روشن و صاف میکند.
از عصاره طبیعی سبوس برنج در ساخت کرم‌های پوستی استفاده میشود تا خشکی پوست و ترک خوردگی سر آرنج، زانوها، پاشنه پا و نقاط دیگر بدن را برطرف کند مصرف عصاره سبوس برنج تأثیرات مختلفی روی پوست بدن دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تأمین رطوبت پوست
- جلوگیری از ترک خوردن پوست
- نرم کردن پوست
به طوری که همیشه حالت مرطوب داشته باشد و زدودن اکسیژن فعال از سطح پوست به منظور جلوگیری از تشکیل پراکسید چربی و اینوسیتول به عنوان یکی از اعضای خانواده ویتامین B، رشد سلول‌های پوستی را افزایش می‌دهد.
واریزانول مانع از پیری پوست شده و اشعه ماورای بنفش خورشید را جذب میکند، این ماده گردش خون را بهبود بخشیده، ترشحات پوستی را افزایش می‌دهد و سلول‌های مرده پوست را از بین می‌برد، اسید فیتیک نیز رشد سلول‌های پوستی را تحریک کرده و به عملکرد پوست کمک میکند و سلامت پوست را ارتقا می‌دهد.
روغن سبوس برنج در ایران با نام تجاری «کینگ» یک روغن ایده آل برای پخت و پز می‌باشد که در ژاپن، آمریکا و اروپا به نام «روغن سلامت» شناخته شده است.
روغن سبوس برنج محصولی شگفت‌انگیز است که از پوسته خارجی و قهوه‌ای رنگ برنج به نام «Bran» گرفته میشود و با شلتوک فرق دارد. مصرف مداوم روغن سبوس برنج از سرطان دستگاه گوارش و بیماری‌های عفونی جلوگیری میکند.
