تبخال تناسلی توسط ویروس سیمپلکس تبخال یا هرپس سیمپلکس (به انگلیسی: Herpes simplex) ایجاد می شود. این ویروس می تواند دهان، ناحیه ی تناسلی، پوست اطراف مقعد و انگشت ها را آلوده کرده و باعث ایجاد تبخال هایی در این نواحی شود. تبخال تناسلی یک بار که در جایی از بدن مشاهده شد، ویروس آن در گره های عصبی بدن پنهان می شود و این امر باعث می شود که این ویروس کاملا غیرقابل تشخیص باقی مانده و فرد بیمار علایم ظاهری هم از خود نشان ندهد.
اما، در بعضی افراد، تبخال تناسلی ممکن است دوباره برگردد (عود کند) و در جاهایی که قبلا ظاهر شده بود، یا در نزدیکی آنها، دوباره ضایعاتی به وجود بیایند. این عود کردن ممکن است در مواقعی اتفاق بیافتد که شخص به بیماری دیگری مبتلا شده یا ضعیف می شود.
انواع ویروس تبخال تناسلی
تبخال تناسلی دو نوع ویروس دارد. هر دو نوع ویروس مسری هستند، اما:
- تبخال تناسلی نوع اول بیش تر دهان یا بینی را آلوده می کند. البته تبخال تناسلی نوع دوم هم ممکن است این ناحیه را آلوده کند اما احتمال عود کردن تبخال نوع اول در این ناحیه بیشتر است.
- تبخال تناسلی نوع دوم بیشتر ناحیه ی تناسلی و مقعد را آلوده می کند. البته تبخال تناسلی نوع اول هم ممکن است این نواحی را آلوده کند، اما احتمال عود کردن تبخال نوع دوم در این ناحیه بیشتر است.
علایم و نشانه های تبخال تناسلی
نشانه های اولین عفونت تبخال تناسلی، معمولا 1 تا 26 روز پس از آلودگی به ویروس ظاهر می شود و 2 تا 3 هفته هم باقی می ماند. هم در مردان و هم در زنان، ممکن است یک یا چندی از علایم زیر دیده شود:
- احساس خارش یا سوزش در ناحیه ی تناسلی یا مقعد
- تاول های کوچک پر از مایع
این تاول ها ترکیده و زخم های کوچکی به جا می گذارند که می توانند بسیار دردناک باشند. این زخم ها به موقع خشک شده، دلمه بسته و بهبود می یابند و در اولین نوبت عفونت، بهبودی کامل زخم های به وجود آمده، بین 2 تا 4 هفته طول می کشد. احساس درد هنگام دفع ادرار در مواردی که ادرار از روی زخم های باز عبور می کند. یک ناخوشی شبه آنفلوانزا، کمردرد، سردرد، تورم غدد لنفاوی، یا تب. در این مواقع، عفونت شدید است و احتمال زیادی برای انتشار ویروس وجود دارد. عفونت های دوم به بعد (یعنی عفونت های عودکرده) معمولا ملایم تر از عفونت اولیه هستند. تعداد زخم ها کمتر، جثه آنها کوچک تر، و دردشان کمتر است. ترمیم این زخم ها سریع تر است و از علایم ناخوشی flu- like هم خبری نیست.
تبخال تناسلی چگونه منتقل می شود؟
تبخال تناسلی از طریق تماس پوستی با شخص آلوده منتقل می شود. ویروس این بیماری مناطقی را تحت تأثیر قرار می دهد که از آن جا وارد بدن شده است. این انتقال می تواند از راه های زیر باشد:
- بوسیدن (از دهان به دهان)
- رابطه جنسی دخولی (هنگامی که آلت تناسلی وارد مهبل، دهان، یا مقعد می شود)
- رابطه جنسی دهانی (از دهان به نواحی تناسلی) در این مواقع ویروس قابلیت سرایت زیادی دارد.
از کجا بفهمیم تبخال تناسلی داریم؟
آزمایش های لازم برای تشخیص تبخال تناسلی
- یک پزشک یا پرستار، ناحیه ی تناسلی شما را معاینه خواهد کرد.
- با استفاده از یک سنبه پنبه ای یا اسفنجی، از هر زخم قابل رویتی که داشته باشید، نمونه ای برداشته می شود.
- اگر زن هستید، یک آزمایش داخلی هم برای شما تجویز خواهد شد.
- نمونه ای هم از ادرار شما گرفته خواهد شد.
- همانند هر عفونت مشکوک به بیماری آمیزشی، در این مورد هم ممکن است چند بیماری آمیزشی، همزمان حضور داشته باشند. بنابراین توصیه می شود که یک معاینه ی کامل به عمل بیاید!
تشخیص و درمان تبخال تناسلی
نمونه هایی که در حین آزمایش برداشته شده اند، به آزمایشگاه مجهزی ارسال می شوند تا بررسی های بیشتری روی آنها انجام شود. نتیجه این بررسی ها معمولا پس از دو هفته معلوم می شود. درمان تبخال تناسلی، ضروری نیست، چراکه این بیماری خود به خود درمان می شود. به هر حال، برای درمان سریع تر قرص هایی وجود دارند که از شدت عفونت تبخال های تناسلی کم می کنند. البته این قرص ها فقط وقتی مؤثرند که تا 72 ساعت پس از شروع علایم بیماری مصرف شده باشند. عفونت های عود کرده، اغلب نیازی به درمان ندارند. اگر تشخیص داده شد که تبخال تناسلی دارید، ممکن است توصیه شود که با یک مشاور بهداشتی هم مشورت کنید تا به سؤال های شما در مورد عفونتهای تناسلی پاسخ داده و موارد لازم را توضیح دهد. این مشاور بهداشتی ممکن است در مورد شریک یا شرکای جنسی شما هم سؤال هایی از شما بپرسد. سعی کنید به تمام این پرسش ها پاسخ درست و دقیق بدهید. شاید شریک جنسی شما هم نیاز به مشاوره و درمان داشته باشد.
کمک های لازم در حین بروز تبخال تناسلی
اگر از وجود تبخال های تناسلی در عذاب هستید، به چند طریق می توانید از رنج و درد خود کم کنید:
- اگر درد دارید، از مسکن (آسپرین، پاراستامول) استفاده کنید.
- نواحی زخم دار را روزی دو بار، به آرامی، با محلول نمک بشویید (نیم قاشق چایخوری نمک با نیم لیوان آب گرم). این کار تسکین دهنده است و باعث می شود که زخمها زودتر خشک شوند.
- لباس زیر (شورت) گشاد بپوشید، به گونه ای که هوا بتواند روی زخم ها جریان پیدا کند.
- تکه یخی را در یک پارچه یا حوله ی تمیز پیچیده و روی ناحیه ی عفونی قرار دهید.
- اگر دفع ادرار با درد همراه است، سعی کنید که در حمام آب ادرار کنید. یا سعی کنید که هنگام ادرار کردن، روی آلت تناسلی تان آب هم بریزید.
- تا جای ممکن از مایعات استفاده کنید (مایعاتی مانند آب معدنی و نوشیدنی های ملایم) تا ادرار شما از لحاظ شیمیایی حالت خنثا پیدا کند. دقت کنید که به هنگام ادرار کردن، ادرار خود را نگه ندارید. این کار ممکن است ویروس را به داخل بدن تان برگردانده و مشکلات بیشتری برایتان ایجاد کند!
- حمام آفتاب نگیرید.
- به اندازه ی کافی استراحت کنید.
- مواظب سلامت خود و شریک جنسیتان باشید
اقدامات لازم برای جلوگیری از انتقال تبخال تناسلی
در مدتی که دچار تبخال تناسلی هستید، تاول ها و زخم های موجود در بدن شما بسیار عفونی و مسری هستید و از این رو، ویروس این بیماری می تواند با تماس مستقیم پوستی، به دیگران هم منتقل شود. برای جلوگیری از این پیشامد، باید از موارد زیر اجتناب کنید:
- بوسیدن؛ وقتی که در اطراف دهان شما (یا شریک جنسیتان) زخم هایی وجود دارد.
- داشتن رابطه جنسی دهانی؛ هنگامی که شما یا شریک جنسیتان زخم هایی در اطراف دهان یا ناحیه تناسلی دارید.
- داشتن هرگونه رابطه جنسی دخولی (مهبلی، مقعدی با دهانی) حتا با استفاده از کاندوم؛ وقتی که شما یا شریک جنسیتان زخمهایی در ناحیه تناسلی دارید.
- استفاده از آب دهان برای نصب لنز در چشم؛ هنگامی که در اطراف دهانتان زخم های تناسلی دارید.
- یادتان باشد که قبل و بعد از دست زدن به زخم ها، دست تان را با آب و صابون بشویید.
از هنگامی که تبخال های تناسلی بهبود یافتند، تا وقتی که دوباره عود کنند، شانس سرایت ویروس تبخال به دیگران بسیار کم است، اگرچه غیر ممکن نیست. به هر حال، ابتلا به تبخال تناسلی به معنای پایان زندگی جنسی شما نیست. پس با مشاور بهداشتی خود مشورت کنید.
یادتان باشد که استفاده از کاندوم شما را در برابر تبخال تناسلی، فقط هنگامی محافظت می کند که روی زخم ها و تاول ها را کاملا پوشانده باشد. تبخال های تناسلی حتا از طریق روابط جنسی غیردخولی (بوسه، لمس و غیره) هم سرایت می کنند.
عوارض و عواقب تبخال تناسلی
تبخال تناسلی و سرطان گردن رحم
هیچ ارتباطی بین تبخال تناسلی و سرطان گردن رحم وجود ندارد. اما، در عین حال به هر زنی که تبخال تناسلی دارد توصیه می شود که به طور منظم سری به مرکز درمانی بزند تا آزمایش نمونه برداری از دهانه ی رحم انجام شود.
تبخال تناسلی و بارداری
داشتن تبخال تناسلی مانع از آن نمی شود که زنی حامله بشود. اگر تبخال تناسلی برای بار اول، در سه ماهه ی اول حاملگی ظاهر شود، احتمال کمی برای سقط جنین وجود دارد. اگر در اواخر دوران حاملگی به تبخال تناسلی دچار شوید، ممکن است بچه ی شما زودتر از موعد به دنیا بیاید. اما بیشتر زنانی که در طول حاملگی شان، چندین بار دچار تبخال تناسلی می شوند (یعنی تبخال تناسلی آنها در این مدت چند بار عود می کند)، زایمان معمولی دارند!
