چند بار شده یه نفر از شما یه چیزی یا کاری رو بخواد و شما بدون اینکه دلتون خواسته باشه اون کار رو انجام بدین، بهش گفتین باشه، در حالیکه خیلی راحت می‌تونستین بگین نه، اما این نه لعنتی رو نگفتین که نگفتین!
چرا خودمون رو مجبور می‌کنیم جایی که باید خواسته‌ای رو رد (Reject) کنیم، قبول (Accept) کنیم؟
چرا نه گفتن اینقدر سخته؟
تو این مطلب می‌خوام براتون دل و روده این ماجرا رو پهن زمين کنم، همین‌قدر خشن!
ما به خیلی از درخواست‌ها پاسخ مثبت می‌دیم نه به خاطر اینکه دوست داریم انجام‌شون بدیم، بلکه به خاطر اینکه دوست نداریم گستاخ، مغرور یا بی‌عاطفه و سنگدل به نظر برسیم، بخصوص اگه طرف، آدم نزدیکی به ما باشه.
اجازه بدید همین اول داستان یه نکته رو خیلی شفاف خدمتتون بگم: رفقا اصلا فکر نکنید می‌گم که نباید به دیگران کمک کرد یا شما رو به کم محلی یا تحویل نگرفتن بقیه تشویق می‌کنم! نه، اصلا، به نظر من همکاری با بقیه یه بخش حیاتی از زندگی محسوب می‌شه.
به همین دلیل، خیلی خوبه که بخشنده باشین، حامی باشید و هر لطفی که از دست‌تون بر میاد برای رفقاتون انجام بدین،
اما اگه قراره، لازمه، واجبه که نه بگین، مستقیما بگین نه! شیرین عسل بازی در نیارید، حله؟!
تفاوت بین آره یا نه گفتن
اولش خیلی مهمه تفاوت بین آره یا نه رو بدونید! آره، یکی از دلایلی که نمی‌تونید نه بگید بخاطر اینه که نه می‌دونید معنی نه چيه و نه از معنی آره اطلاع دارید، به همین دلیل که همینطور آب دوغ خیاری جلو می‌رید.
الان خدمتتون توضیح میدم! وقتی شما نه می‌گید، فقط به یه گزینه نه می‌گین، اما وقتی آره می‌گید، به هر گزینه دیگه‌ای نه می‌گید. اوه عجب جمله سنگینی!
شاید متوجه نشدین منظورم چی بود، الان براتون بیشتر توضیح میدم که متوجه بشین.
وقتی می‌گید نه، زمانتون در آینده رو واسه خودتون نگه می‌دارین و توانایی این رو دارید که از زمانتون هر جوری که دلتون می‌خواد استفاده کنید. ولی وقتی می‌گید آره و خودتون رو به انجام کاری متعهد می‌کنید، انگار از زمانتون در آینده دارین هزینه می‌کنید و دیگه نمی‌تونید هر کاری که دلتون می‌خواد یا برنامه‌ریزی کردید رو انجامش بدید، چون شما خودتون رو موظف به انجام کاری کردید که دیگری ازتون خواسته.
نه یه تصميمه ولی آره یه مسئوليته
گاهی نه گفتن اونقدر لوکس به نظر می‌رسه که انگار فقط اونایی که در جایگاه قدرت هستن توانایی گفتنش رو دارن و خب درست هم هست: وقتی تو جایگاه قدرتی و احساس امنیت می‌کنی، راحت‌تر می‌تونی بگی نه.
اما نه گفتن امتیازی نیست که فقط آدمای موفق داشته باشن، نه گفتن یه استراتژیه که می‌تونه به شما برای موفق شدن هم کمک کنه.
اما چرا؟ چون از مهمترین سرمایه‌ای که تو زندگیتون دارید محافظت می‌کنه و اون چیزی نیست جز زمان. یه نصیحت خیلی مهم، به هر چیزی که به شما برای رسیدن به هدفتون کمک نمی‌کنه، نه بگید، باید به چیزهایی که حواستون رو پرت می‌کنه، نه بگین.
هیچ‌کس به اندازه استیو جابز، مؤسس شرکت اپل، این ایده رو درک نکرد. استیو جابز می‌گفت:
آدم‌ها فکر می‌کنن تمرکز کردن یعنی آره گفتن به چیزهایی که باید روی اونا تمرکز کنی، اما این درست نیست. تمرکز کردن یعنی نه گفتن به صدها ایده خوب دیگه که وجود دارن! باید به دقت انتخاب کنید!
به مرور زمان هر چی موفق‌تر می‌شید، استراتژی‌هاتون هم باید تغییر کنن. وقتی یه کاری رو شروع می‌کنید، فقط چیزهایی که واضحه حواستون رو پرت می‌کنن رو حذف می‌کنید و بقیه رو بررسی می‌کنید. همینطور که مهارت‌هاتون بیشتر می‌شه و یاد می‌گیرید چیزی که جواب نمی‌ده رو از چیزی که جواب میده تشخیص بدید، بیشتر نه می‌گید.
یعنی نه تنها به چیزهایی که شما رو از مسیرتون منحرف می‌کنن نه می‌گید، بلکه یاد می‌گیرید به چیزهایی که یه زمانی کار می‌کردن و الان کار نمی‌کنن هم نه بگید.
بنابراین می‌تونید از زمانتون بهتر استفاده کنید. یعنی باید یاد بگیرید به مرور زمان نه گفتن‌تون رو ارتقا و افزایش بدید. ارتقا دادن نه گفتن به این معنی نیست که دیگه آره نمی‌گید. ارتقا دادن نه گفتن یعنی فقط نه می‌گید، مگر اینکه آره گفتن واقعا با عقل جور در بیاد. حالا چطوری نه بگید؟ در ادامه براتون توضیح دادم که چطوری خیلی راحت بتونید نه بگید.
چطوری “نه” بگید؟
اکثر ما خیلی راحت به همه چی “آره” و به سختی به چیزی “نه” می‌گیم. اگه شما هم جز اون دسته از آدمایی هستین که به سختی نه میگن، هر بار که می‌خواین آره بگید، از خودتون بپرسین:
موافق کاری که حاضر به انجامش شدم، هستم؟
نکنه در آینده برام دردسر درست بشه یا مشکلی ایجاد کنه؟
تا کجا باید پیش برم و چقدر مسئولیت دارم می‌پذیرم؟
اگه انجام اون کار اینقدر هیجان انگیز بود که ارزش این رو داره که هر کاری که در حال انجام اون هستین رو بذارین کنار، اون وقت بگین آره. اگه ارزشش رو نداشت، لازمه دوباره فکر کنین. نه گفتن کار سختیه، اما باور کنین از مسئولیت‌هایی که با هر آره بیجا گفتن به جون می‌خرید خیلی راحت تره.
یادتون باشه اجتناب از تعهد، راحت تر از تعهد دادن هست.
