یه دوستی بود که می گفت وقتی با یه دختری دوستم، همش فکر می کنم یکی دیگه بهتر از اون وجود داره و من باید برم اونو پیداش کنم، یکی که خوشگل تر، خوش اخلاق تر و جذاب تر از اونی که الان باهاشم، به همین دلیل طرف از چشم میوفته. یه ماه نشده باید ولش کنم و برم سراغ یکی دیگه. اما این دوست عزیز چه مشکلی داره؟
یه مشکلی هست که بهش به اصطلاح میگن فومو یا FOMO که مخفف Fear Of Missing Out یا «ترس از دست دادن» هست، الان دقیق خدمتتون توضیح میدم. شخصی که دچار FOMO هست در واقع انگیزه‌اش لذت بردن از دیدن چیزهای فوق العاده نیست، بلکه ترس از دست دادن یا ندیدن یه چیز فوق العاده هست. ممکنه فکر کنین این دوتا یکی هستن، اما لازمه بدونید دو چیز کاملا متفاوت هستن.
این پدیده یه شکنجه روانشناختیه که اکثرا در افراد با ساختار شخصیتی وسواسی بیشتر از همه شاهدش هستیم! FOMO براساس یه باور غلط شکل می گیرہ: باور غلطیه که همه، همیشه، بیشتر از تو از زندگیشون لذت می برن. باور غلطی که می گه جای بعدی، آدم بعدی یا اتفاق بدی قراره فوق العاده باشه و اگه نرین سراغش چیز مهمی رو از دست میدین.
یک مثال ساده از ترس از دست دادن یا فومو (FOMO)
الان بحث رو براتون بیشتر باز می کنم؛ یه دوستی بود که هر موقعی که میخواست تو هتل بره صبحونه بخوره، عزا می گرفت! چون FOMO اون دقیقا اونجا فعال میشه، احتمالا حدس زدید که چه مرگشه. اون موقع خوردن صبحونه اصلا دنبال لذت بردن از بشقاب غذاش نیست، همش تو فکره اینه که خوردن کدوم آپشن فوق العاده رو الان داره از دست میده!
این پدیده به یه مشکل اساسی واسه نسل ما تبدیل شده. حتما می پرسین چرا نسل ما؟ چون ما الان گزینه های مختلفی داریم و می تونیم از بینشون هر کدوم که دلمون خواست رو انتخاب کنیم. پارادوکس انتخاب! عجيبه نه؟ برگردیم به صبحانه خوردن تو هتل. اگه تو منو فقط دو مدل صبحانه داشته باشه به راحتی می تونیم انتخاب کنم که کدوم رو دوست داریم و با انتخاب یکی شون، از خوردنش نهایت لذت رو می بریم. اما اگه 50 مدل مختلف صبحانه داشته باشه اون وقت دیگه انتخاب سخت میشه، تازه وقتی انتخاب هم می کنین بعد از خوردنش مدام می خواین فکر کنین نکنه فلان املت خیلی خوشمزه بوده باشه و شما از دست داده باشین. همین میشه که تصمیم می گیرین دوباره به اونجا برين و این دفعه این رو سفارش بدین. خلاصه این کار رو انقدر ادامه می دین که حالتون از هر چی صبحانه و املته بهم بخوره!
ترس از دست دادن یا فومو چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
مشکلی که ترس از دست دادن داره اینه که مانع شما میشه تا لحظه ای که درونش قرار دارین رو واقعا تجربه کنین. در واقع تلاش برای تجربه چیزهای مختلف و زیاد، باعث میشه چیزی که همین الان دارین تجربه اش می کنین رو از دست بدین. FOMO باعث میشه آدما نتونن براساس واقعیت، دست به انتخاب بزنن. به جاش باعث میشه براساس تجربه ای خیالی امتحان کنن.
بذارید یه مثال ملموس دیگه براتون بزنم: مثلا دوست نداری برای شام با همکارانت بیرون بری، اما فکر می کنی نکنه اتفاق خاصی بیفته و خیلی خوش بگذره و همه با هم صمیمی بشن و من نباشم، این میشه که تصمیم می گیری بری. اما چون اصلا دوست نداشتی بری، شب افسانه ای برای تو رقم نمی خوره، هیچ کس با هیچ کس صمیمی نمیشه، همه شروع می کنن به ور رفتن با گوشی هاشون و به جای اینکه از این شام لعنتی لذت ببرن در مورد چیز فوق العاده بعدی خیال پردازی می کنن و این سیکل معیوب باعث میشه زندگیتون پر باشه از تجربیات مختلف، در حالیکه واقعا تو هیچ کدوم حضور نداشتید و لذت نبردید.
در واقع روی کمیت تأکید می کنید تا کیفیت. من این مشکل رو تو روابط هم خیلی می بینم. یه آقایی یه خانم جذاب رو می بینه و فورا به این نتیجه می رسه که می خواد با این خانم باشه. بدون اینکه حتی به خودش زحمت بده چند تا سوال منطقی از خودش بپرسه. این خانم چطوریه؟ چه اخلاق هایی داره؟ از بودن کنارش لذت می برم؟ هیچ ربطی به هم داریم؟ رابطه با این آدم دوام داره؟ کنار هم خوشحال میشیم؟ تنها چیزی که تو سر این آقا بالا و پایین میشه اینه که این خانم جذابه و من می خوام باهاش باشم. در واقع ترس از دست دادن باعث میشه هر کسی جذاب تر از کسی باشه که همین الان داریش و چون همیشه بالاخره یه آدم جذاب تریه گوشه ای اون بیرون هست، هرگز از رابطه ای که الان داری راضی نمیشی.
FOMO می تونه کل زندگیت رو به گند بکشه، مثل به بازی کامپیوتری می مونه که مدام دلت می خواد قبل از مردن امتیاز بیشتری گیرت بیاد، اما بدبختانه زندگی بازی کامپیوتری نیست. زندگی مجموعه ای از تجربیات پیچیده است که با خودش لذت و درد به همراه میاره. می دونم ممکنه خانمی که باهاش در ارتباطی به جذابیت اون خانمه با دامن کوتاه یا مدل خوش هیکل تو اینستاگرام نباشه، اما یادت باشه اینترنت تو جذاب نشون دادن چیزها و آدما کارش حرف نداره و اما تو نشون دادن واقعیت زندگی خیلی ضعیفه.
روش درمان ترس از دست دادن یا فومو
برای خلاص شدن از شر این پدیده باید شروع کنی به کشتن اون فانتزی هایی که روی گرفتن تصمیماتت تاثیر میذارن. هیچ چیز کامل و بی عیب و نقصی تو دنیا وجود نداره. هیچ پارتنری رو پیدا نمی کنی که از هر لحاظ کامل باشه. کلام آخر اینکه باید درک کنی زندگی انجام دادن کارهای بیشتر یا داشتن تجربیات بیشتر نیست، بلکه تمرکز رو کمترین هاست.
